Portal Gminy
Jasienica

„A niechaj narodowie wżdy postronni znają,

iż Polacy nie gęsi, iż swój język mają”.

Mikołaj Rej

Pod takim hasłem odbywały się wszystkie wydarzenia pierwszego Festiwalu Słowa w Gminnej Bibliotece Publicznej w Jasienicy.

Gdzie, jeśli nie w bibliotece ma być miejsce na świętowanie słowa. To tu z nim obcujemy, stoi ono na półkach, zawarte w mniej i bardziej opasłych księgach, wybrzmiewa podczas codziennych rozmów, w powadze wielkich dyskusji czy serdecznych docinkach. Słowo mówione i pisane stanowi bezsprzeczną część naszego życia. Wydarzenia festiwalowe miały podkreślić i uwydatnić piękno, wartość, rolę i znaczenie mowy ojczystej jako nośnika historii, kultury i tradycji. Podczas tych kilku dni spotykaliśmy się z wieloma ludźmi, którzy słowem pracują, słowem opisują i kreują rzeczywistość, słowem bawią i uczą.

Pierwszy festiwalowy dzień rozpoczęliśmy od konkursu ortograficznego z języka polskiego „O Pióro Wójta” dla uczniów klas 5 oraz dla dorosłych z terenu naszej Gminy. Zwycięzcą konkursu ortograficznego dla młodzieży szkolnej został Franciszek Sobik z Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Jasienicy, który z rąk sekretarz gminy Łucji Jenkner oraz dyrektor Gminnej Biblioteki Publicznej w Jasienicy Magdaleny Waliczek, odebrał gratulacje i główną nagrodę. II miejsce zajęła Julia Olszowska ze Szkoły Podstawowej w Świętoszówce, a III miejsce przypadło Alicji Czech z Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Grodźcu. Udział w konkursie wzięli również uczniowie ze szkół podstawowych z Iłownicy, Mazańcowic i Rudzicy.

Zwycięzcę konkursu ortograficznego dla dorosłych poznaliśmy na zakończenie spotkania autorskiego z Arturem Barcisiem. 12 dorosłych śmiałków, w przedziale wiekowym od młodzieży licealnej po 71 lat najstarszej naszej uczestniczki, zmierzyło się z autorskim tekstem dyktanda, przygotowanym i przeczytanym przez ks. dr. Leszka Łysienia, proboszcza jasienickiej parafii rzymskokatolickiej. „Wizja, która północnym przesileniem przeniknęła na wskroś rozkojarzone wnętrze wielkiego a przenikliwego wizjonera nurzącego się w bezbrzeżnej przestrzeni głuchej i otchłannej myśli”. Mistrzem ortografii tegorocznego Festiwalu Słowa została Ewa Mieszczak, II miejsce zajęła Beata Mulczyńska i ex aequo dwa III miejsca zdobyły Małgorzata Król i Ewa Maliczak. Cieszymy się ogromnie, że na podium konkursowych zmagań stanęły nasze Czytelniczki, które regularnie korzystają z księgozbioru Gminnej Biblioteki Publicznej.

Nad przebiegiem konkursowych zmagań czuwało jury: sekretarz gminy Łucja Jenkner, emerytowana nauczycielka języka polskiego Helena Podstawna oraz Anna Kurpik, bibliotekarz GBP w Jasienicy. Dziękujemy wszystkim laureatom za udział w konkursie i odwagi w podjęciu wyzwania!

Oprócz ortograficznych potyczek pozostałe wydarzenia festiwalowe i warsztaty kierowane były zarówno dla dzieci, młodzieży, jak i dorosłych. Młodzieży szkolnej dedykowaliśmy spotkanie „Dom niezwykłych opowieści”. Zaproszeni goście, Agata Majewska-Pilch i Szymon Pilch z Brennej przedstawili opowieści i legendy z terenu Śląska Cieszyńskiego. Uczestnicy mieli możliwość posłuchania muzyki na żywo oraz poznania i zagrania na różnych instrumentach etnicznych świata.

Uczniowie ze Szkoły Podstawowej w Świętoszówce uczestniczyli z kolei w warsztatach prowadzonych przez Mistrza Mowy Polskiej 2024 Jakuba Poradę. Sporo cennych informacji oraz praktyczne ćwiczenia z mikrofonem w ręku, jak mówić, jak przeprowadzić wywiad, jak zachować się przed kamerą, jak używać siły głosu, to tylko niektóre z poruszanych tematów. Dziękujemy młodzieży za bardzo aktywny udział w spotkaniu i liczne pytania.

Najmłodsi czytelnicy z Jasienicy oraz z Międzyrzecza, Mazańcowic i Rudzicy podczas festiwalu mieli okazję poznać  „Smoczego Autora”, czyli Pawła Gołucha – autora Smoczych Kronik. Autor na co dzień mieszka i tworzy w pobliskim Skoczowie. Dzieci entuzjastycznie i z radością słuchały jego niezwykle barwnych opowieści, które na dodatek zabarwiał muzyką, śpiewając i grając na gitarze. Cieszymy się, że mogliśmy poznać i przybliżyć Czytelnikom kolejnego twórcę z naszego regionu.

Warsztaty kaligrafii pod czujnym okiem Katarzyny Ratuszyńskiej zwróciły naszą uwagę na piękno słowa pisanego i były wspaniałą okazją do wspólnego, międzypokoleniowego i rodzinnego spędzenia czasu. Prowadząca cierpliwie tłumaczyła, czym jest kaligrafia, omawiała narzędzia, budowę liter i dawała praktyczne wskazówki dotyczące np. ułożenia dłoni. Podczas pracy mieliśmy okazję pisać nie tylko tuszem, ale i złotą farbą. Wszystko po to, by spod naszej ręki wyszła pięknie wykaligrafowana kartka z kalendarza.

Ks. Leszek Łysień, autor tegorocznego dyktanda, po ortograficznych zmaganiach wygłosił krótki wykład „Słowo o Słowie”. Znany ze swojej miłości do literatury i poezji Herberta czy Miłosza, znający poezję Norwida, Mickiewicza, Słowackiego, uwrażliwiał nas na obecność słowa poetyckiego. Słowa nas otaczają, krążą w nas i wokół nas… i potrzebują też ciszy i milczenia, by wybrzmieć. Zadaniem zaś poezji i poetów, którzy potrafią nazwać jednym celnym słowem otaczającą nas rzeczywistość, jest wydobywanie ukrywanych w świecie bogactw.

Parafrazując słowa Zbigniewa Herberta gość Festiwalu zachęcał nas, by poezja stała się naszym oknem na świat, wydobywała z nas to co najlepsze i byśmy pozwolili jej na „podejmowanie trudu odbudowy moralnej świata wobec nadciągającej rwącej rzeki potwornego rozmywania znaczeń”. Można powiedzieć kolokwialnie, że ks. Leszek sypie cytatami jak z rękawa, ale to, w jaki sposób odczytuje i porusza się w przestrzeni filozoficzno-teologiczno-poetyckiej, zasługuje na nasz wielki szacunek. Chcielibyśmy precyzyjnie wyrazić myśl, ale nie jesteśmy w stanie. Dziękujemy za inspiracje i uwrażliwianie na słowo, za dzielenie się tym, co niewyrażalne w słowie i języku oraz odwiecznym Logosie, który czuwa nad nami i porządkuje racjonalny porządek rzeczy. Zostajemy z refleksją, czy na dobre jesteśmy zadomowieni w swej mowie, czy warto zniżać swą mowę do bełkotu z trybuny/ambony/piany gazet…?

Zwieńczeniem Festiwalu obok ogłoszenia wyników konkursu było spotkanie z nietuzinkowym i charyzmatycznym aktorem Arturem Barcisiem, który promował swoją książkę „Aktor musi grać, by żyć”. Znamy go z ekranu telewizji i jego kreacji komediowych w „Ranczu” czy „Miodowych latach” oraz jako aktora dramatycznego, choćby z kultowego cyklu Kieślowskiego „Dekalog”. Aktor związany z warszawskim Teatrem Ateneum, czasem reżyseruje, a czasem występuje jako aktor dubbingowy, wcielając się w postaci z bajek. Wysłuchaliśmy licznych anegdot i historii z jego życia zawodowego i osobistego. Mieliśmy okazję zamienić słowo, zdobyć autograf, a nawet poćwiczyć z dykcję. Spotkanie z aktorem było niezwykle sympatyczne i co rusz przerywane brawami.

Wszystkie wydarzenia festiwalowe miały służyć promocji czytelnictwa i literatury oraz ukazać piękno języka ojczystego w mowie i piśmie. Mamy nadzieję, że spełniły swoje zadanie i na długo staną się też dobrą inspiracją do wspólnych, międzypokoleniowych spotkań przy słowie i ze słowem, nie tylko w murach bibliotek, ale też w domach naszych wiernych Czytelników. Wyrażamy też nadzieję, że Festiwal Słowa na stałe zapisze się w kalendarzu spotkań Gminnej Biblioteki Publicznej w Jasienicy.

Dziękujemy wszystkim uczestnikom spotkań, laureatom konkursów, jury, prelegentom. Dziękujemy Sekretarz Gminy Łucji Jenkner za życzliwą obecność i wsparcie nas w tym przedsięwzięciu oraz Wójtowi Gminy Jasienica dr. inż. Januszowi Pierzynie za objęcie patronatem Festiwalu Słowa, przekazanie piór oraz wyrazów wdzięczności i uznania wobec wszystkich laureatów ortograficznych zmagań.

Magdalena Waliczek, dyr. GBP w Jasienicy